Circulair Kompas voor het Onderwijs

Het Circulair Kompas voor het onderwijs is een serie rondetafelgesprekken waarin de veranderingen besproken worden van om lineaire naar circulaire bouw en circulaire infra te switchen.

In 2030 moet de Bouw/Infra-keten 50% circulair zijn ingericht. Je kunt als ROC je koplopersrol pakken door de circulaire ambassadeurs klaar te stomen voor de toekomst. Er is een urgentieprobleem maar wij kunnen de circulaire bal aan het rollen brengen.

Opdracht

Circulair bouwen en circulaire infra opnemen in het curriculum nivo 4 Bouw/Infra opleidingen en de SMARTCirculair Bouw OntwerpChallenge in het lesprogramma van 10 mbo-scholen met Bouwopleidingen niveau 4.

Doel

Van

‘Middenkaderfunctionaris Bouw/Infra’

Naar

‘Middenkaderfunctionaris Circulaire Bouw/Infra’

Roadmap Circulair Kompas voor het Onderwijs

5 Rondetafelgesprekken

Tijdens het 5 rondetafelgesprekken hebben we met 10 mbo’s besproken welke aanpassingen nodig zijn om circulariteit te verankeren in het kwalificatiedossier Middenkaderfunctionaris Circulaire Bouw / Infra

  1. Proces
    Het bedrijfsmatige bouwproces inventariseren
  2. Kennis / vaardigheden
    Welke kennis en vaardigheden zijn hiervoor nodig? Link met het Kwalificatiedossier
  3. Competenties aanpassen
    Welke competenties en soft skills zijn nodig?

De rondetafelgesprekken gaan over respectievelijk proces, kennis & vaardigheden en competenties.

Achtergrond

In vijf rondetafelgesprekken bespreken we de kwalificatieveranderingen in het curriculum Bouw/Infra opleidingen niveau 4.

Waarom?

De studenten van nu zijn de beslissers van de toekomst. Zij kunnen meervoudige waardecreatie leveren door hun onconventionele denkwijze, ambassadeurschap en lef. Zij inspireren en motiveren bedrijven dat het ook anders kan, en anders moet!

Aandachtspunten

  1. Flexibiliteit in het curriculum
  2. Communicatie; bewustwording bij docenten en de kracht van hybride docenten
  3. Samenwerken en samen ontwikkelen
  4. Opstellen projectwijzer Bouw OntwerpChallenge voor docenten en studenten
    1. Tussen opleidingen
    2. Tussen onderwijs / bedrijfsleven

Transitieagenda Circulaire Bouweconomie RVO

Van de Transitieagenda Circulaire Bouweconomie van RVO, hebben we de volgende opdrachten:

  • Circulair bouwen te verankeren in de curricula Middenkaderfunctionaris Bouw/Infra (niveau 4)
  • De SMARTCirculair Bouw OntwerpChallenge opnemen in het lesprogramma van 10 mbo scholen vanaf schooljaar 2023

In deze opdracht werken we samen met RVO als opdrachtgever, onderwijs, bedrijfsleven circulaire bouwkolom, S-BB, de Mbo-raad en meer.

 

In vijf fasen organiseren we de circulaire bouw in het mbo-onderwijs

  1. Onderzoek
  2. Voorbereidingen en besprekingen met de ministeries, de mbo-raad en SBB
  3. Learning communities opzetten
  4. De SMARTCirculair Bouw OntwerpChallenge vast opnemen in het lesprogramma van de mbo opleidingen met Bouwkunde niveau 4

 

Conceptvoorstel aanpassingen Kwalificatiedossier Middenkaderfunctionaris Bouw/Infra

Ons advies (Circulair Kompas zie hiernaast) aan de S-BB werkgroep (en MBO Raad) is heel positief ontvangen.

SBB wil samen met de werkgroep de volgende wijzigingen voorstellen:

  • digitale technieken/automatisering (incl. BIM, mobile mapping)
  • circulariteit verankeren incl duurzaamheid en circulair werken
  • (wettelijke) eisen en richtlijnen ten aanzien van toekomstige bouw
  • prefab/industriële productie
  • multidisciplinair samenwerken
  • omgevingsmanagement
  • verbreding van de vakgebieden (bijv. verdere integratie van bouw met elektro/installatietechniek)
  • materialenkennis
  • productie en verwerking van materialen

De structuur van het kwalificatiedossier blijft grotendeels ongewijzigd.

Samenvatting van de rondetafelbijeenkomsten

‘Circulair Kompas voor het Onderwijs’

Verankeren circulair bouwen in het kwalificatiedossier van  ‘Middenkaderfunctionaris Bouw’

Adviesrapport | Circulariteit in KD Middenkaderfunctionaris Bouw

Adviesrapport | Circulariteit in KD Middenkaderfunctionaris INFRA

Planning Werkgroepen Bouw/Infra SBB 2022-2023

  • Eind mei 2022 – Laatste werkgroepbesprekingen
  • 2 juni 2022 – Conceptvoorstel naar klankbordgroep
  • 12 juni 2022 – Deadline voor schriftelijke reacties
  • juni 2022 – Inhoudelijke afstemming met marktsegment Bouw, gespecialiseerde aanneming en marktsegment Infra
  • juni 2022 – De reacties van de klankbordgroep en marktsegmenten afstemmen met de werkgroep
  • juni 2022 – Laatste uitwerkingen in het conceptvoorstel door SBB
  • 1 juli 2022 – Deadline voor het indienen van het definitieve concept bij de Toetsingskamer
  • Zomer 2022 – Opmerkingen van de Toetsingskamer verwerken, in afstemming met de werkgroep en waar nodig in afstemming met de marktsegmenten
  • eind augustus 2022 – De marktsegmenten valideren het dossier
  • 9 september 2022 – De sectorkamer valideert het dossier
  • oktober 2022 – De minister van OCW stelt het dossier vast als het nieuwe kwalificatiedossier
  • augustus 2023 – Het nieuwe kwalificatiedossier treedt in werking

Ondersteunende documentatie

 

 

 

Vooral generieke vaardigheden zoals communiceren, samenwerken en adviseren worden steeds belangrijker. Daarom is een van de adviezen om die vaardigheden onderdeel te laten zijn van alle kwalificatiedossiers waar deze van toepassing zijn. Daarnaast gelden, afhankelijk van het beroep, uiteraard vakspecifieke eisen waaraan de vakmensen van de toekomst moeten voldoen.

Er zijn ook wensen voor aanvullingen op de kwalificatiestructuur, zoals voor life cycle-denken, elektrificering, virtual reality en stakeholdermanagement. Deze kunnen een plek krijgen in keuzedelen of mbo-certificaten.

 

Kerntaken Bouw niveau 4

Middenkaderfunctionaris Bouw

  • Verzamelt, verwerkt en integreert projectinformatie
    • Verzamelt, registreert en beheert projectinformatie
    • Integreert projectinformatie
  • Werkt B&U-ontwerpen uit
    • Werkt ontwerp uit
    • Maakt ontwerp gereed voor de aanvraag om omgevingsvergunning en aanbesteding
  • Voert werkvoorbereiding voor de B&U uit
    • Maakt (deel)begroting en afspraken met leveranciers
    • Maakt uitvoeringsplan
    • Maakt werktekeningen
    • Maakt onderhoudsplan
  • Begeleidt nieuwbouw en onderhoudswerk
    • Begeleidt bouwwerkzaamheden
    • Bewaakt tijd en kosten van de bouwwerkzaamheden
    • Controleert de maatvoering
    • Voert kwaliteitscontroles uit

Kerntaken Infra niveau 4

Middenkaderfunctionaris Infra

  • Verzamelt, verwerkt en integreert projectinformatie
    • Verzamelt, registreert en beheert projectinformatie
    • Integreert projectinformatie
  • Bereidt infrawerk voor
    • Werkt ontwerp uit
    • Maakt (deel)begroting
    • Voert werkvoorbereiding uit
    • Maakt onderhoudsplan
  • Begeleidt uitvoering van infrawerk
    • Begeleidt infrawerkzaamheden
    • Bewaakt tijd en kosten van de infrawerkzaamheden
    • Voert maatvoering uit
    • Voert kwaliteitscontroles uit
    • Voert revisietaken uit

Doelen

De doelen van het Circulair Kompas voor het Onderwijs zijn

  • Het verbeteren van en het creëren cq beter benutten van leermaterialen bij (onderwijs)instellingen waar interdisciplinair samengewerkt kan worden aan scholings- en kennisontwikkelingsopdrachten uit en met het bedrijfsleven.
  • Een belangrijke nevendoelstelling is het bij elkaar brengen van bedrijven, sectoren en onderwijsinstellingen in de circulaire bouweconomie en de energie(transitie)sector om ontwerpopdrachten circulaire nieuwbouw, herbestemming en renovatie/uitbreidingsprojecten te stimuleren en het onderwijs structureel te verbinden met de arbeidsmarkt.

Onderzoek Leren voor Circulair 30 juni 2022

Acties

  • Advies voor het toekomstgereed maken van de kwalificatiedossiers Bouw/Infra niveau 4 waarin onderwijsmaterialen worden ontwikkeld voor het hybride onderwijs van de toekomst, gericht op het ontwikkelen van kennis en vaardigheden die nodig zijn voor het aanpakken van de uitdagingen die de circulaire bouweconomie (2022)
  • Advies voor het toekomstgereed maken van de kwalificatiedossiers ‘Engineering’ niveau 4 waarin onderwijsmaterialen worden ontwikkeld voor het hybride onderwijs van de toekomst gericht op het ontwikkelen van kennis en vaardigheden die nodig zijn voor het aanpakken van de uitdagingen die de energietransitie ons brengt (2023)
  • In dat hybride onderwijs zijn onderwijsinstellingen en bedrijf/overheidspartners gezamenlijk verantwoordelijk voor het leerproces.

Het werken aan projecten met praktijk/onderzoeksopdrachten van bedrijven bereidt studenten voor op de echte werkcontext, waarin niet altijd alles vooraf duidelijk is en eigen initiatief en samenwerking gevraagd wordt:

  • Studenten vormen projectteams met elkaar en met het bedrijf een ‘professionele gemeenschap’.
  • Studenten denken na over eigen rol: werkend (aan onderzoeksopdracht voor bedrijf, ‘het echte werk’) en lerend (het gaat er uiteindelijk wel om dat het past bij het onderwijsprogramma).
  • Studenten zijn zich bewust van hun veranderende rol (meer samenwerken, meer zelf nadenken, meer verantwoordelijkheid)
  • Studenten gedragen zich in projecten voor en met bedrijven professioneler en wisselen vaak kennis uit
  • Traditionele rollen van docenten en studenten worden doorbroken
  • Bedrijven zoeken naar meer gezamenlijkheid in ontwerpen en realiseren van onderwijs
  • Studenten kunnen veel leren van de innovaties in de branches als slagvaardigheid, snelheid, flexibiliteit, focus en beslissen.

Doelen

  • Ontwikkelen van praktijkopdrachten die in een hybride leeromgeving kunnen worden uitgevoerd; in nauwe samenwerking met het regionale bedrijfsleven om de nieuwste werkmethodieken en standaarden in het onderwijs te implementeren.

Over Stichting SMARTCirculair

Stichting SMARTCirculair werkt jaarlijks met honderden studenten bouwkunde, infra, elektro en engineering. Via Stichting SMARTCirculair kunnen we met het potentieel van duizenden 21st century skilled studenten een flinke bijdrage leveren door circulaire bouw te integreren in het curriculum van alle bouw gerelateerde opleidingen.

 Doel van de Circulaire Bouweconomie

Doel van Circulaire Bouweconomie is verlagen van de milieu-impact, verminderen van het primair grondstoffengebruik, verhogen van hoogwaardige inzet van secundaire materialen, en opschalen van de inzet van hernieuwbare en biobased materialen.